Gústache escribir?

Un recordo de Xosé Lois Miguéns

Teño un recordo moi difuso de Xosé Lois Miguéns Castaño. Recordo que era unha persoa distinta, que chegaba con ideas novas á parroquia. De aspecto desaliñado, interesado pola cultura tradicional e pola cultura do futuro. Era un estranxeiro do lugar, recén chegado da emigración, con espírito de cambio e renovación. Os veciños viámolo con escepticismo e certa desconfianza, sen saber moi ben cara a onde quería ir, que quería facer. Quizais neste caso se volvese cumprir aquel refrán de que “ninguén é profeta na súa terra”. El polo menos intentouno, e algo conseguiu. Polo menos espertar a mente e as inquedanzas dun grupo de mozos que daquela non sabiamos cara a onde tirar.

Eu non o coñecía, oíra falar del. Recordo perfectamente a primeira vez que se achegou a min para ofrecerme colaborar coa revista Morgana. Foi en Padrón, no Espolón, saíndo do instituto, achegouse a min e preguntoume: Gústache escribir? Quen me ía dicir a min que aquelas palabras e aquela invitación marcarían de certo xeito o meu futuro. Foi a miña primeira participación nunha publicación, á parte das colaboracións que facía na revista do instituto (aquela tamén mítica Leliadoura). Apenas recordo (o paso do tempo é desapiadado e cruel) as colaboracións que fixen en Morgana, nin os seus contidos, pero o que si recordo é que era para min unha oportunidade de facer algo que me gustaba e de estar dentro do mundo da cultura.

Eran outros tempos, a forma de traballar totalmente distinta á de hoxe en día. Non había ordenadores, nin internet, nin móbiles; para publicar algo había que poñer en funcionamento toda unha serie de resortes e engrenaxes. Escribíase á man e despois pasábase á máquina, e os textos entregábanse fisicamente en papel. Con medios rudimentarios el conseguiu sacar adiante un proxecto innovador e involucrar nel un grupo de colaboradores. Non foi pouca cousa.

Pasado o tempo e despois de moitas voltas da vida, chegoume a nova do seu falecemento. Sentín moito non sabelo a tempo, non poder darlle unha última homenaxe. Por iso, estas humildes palabras van dedicadas a el, que o seu paso por Cordeiro e os seus esforzos por crear e mellorar a cultura da zona non queden no esquecemento.

María J. García Márquez